Thư Gửi BẠN TA Ngày 17 tháng 6 năm 2013

Ngày 17 tháng 6 năm 2013

Bạn ta,

Đầu cuốn L’Amant, cuốn tiểu thuyết mang đầy nét tự truyện của Marguerite Duras, tác giả viết rằng vào lúc bà đã nhiều tuổi, một hôm, ở ngoài đường, một người đàn ông không quen biết chặn bà lại và nói rằng ông thích khuôn mặt của bà lúc bà đã nhiều tuổi, vì theo ông, khuôn mặt đó đẹp hơn lúc bà còn trẻ rất nhiều.

Người đàn ông dùng chữ ravagée để mô tả khuôn mặt của Marguerite Duras.

Khuôn mặt bị tàn phá.

Không biết Marguerite Duras lúc ấy trông như thế nào, nhưng cho là khuôn mặt của bà là một khuôn mặt bị tàn phá, thì nó cũng không thể như khuôn mặt của Robert Redford trong tờ Time.

Khuôn mặt của Robert Redford chúng ta thấy trong The Great Gatsby, cuốn phim chàng đóng chung với Mia Farrow năm 1974, không còn nữa.

Khuôn mặt ấy nay trông như bức bản đồ vùng trung bộ Afghanistan đầy những nếp gấp của núi đồi trùng điệp, của những lũng sâu, những nứt nẻ khô khốc của bao nhiêu năm đại hạn, của những hố bom cầy nát suốt mấy chục năm nay. Ở khóe mắt, không phải là những vết chân của một con quạ, mà của hàng mấy chục con quạ dẫm lên, để lại những vết nhăn như những đường cầy sâu nát.

Ngay cả những quả táo tầu khô cũng không thể thảm hại như bức ảnh Robert Redford trong trang báo Time.

Ðồng ý là người đàn ông  ấy chưa cần phải để cho sức hút của trái đất kéo những bắp thịt mặt xuống phía nam. Chưa cần phải để cho khuôn mặt chữ điền ấy bị những đường cầy cắt nát...

Khuôn mặt bị tàn phá chắc phải như vậy.

Tôi nhắc chuyện này với bạn vì cứ nhớ mãi câu nói đầy khiêm tốn của bạn sau năm 1975 khi chúng ta gặp nhau ở Mỹ. Tôi còn nhớ nguyên cái giọng của bạn chán nản nhận rằng đẹp trai bạn thì thua Robert Redford, Ăng lê thì nói năng còn thua cả Mỹ đen...

Tôi chỉ nghe mà cũng nản cho bạn.

Nhưng hãy nhìn lại Robert Redford trong trang báo để coi bạn có còn thấy cần phải nói câu nói đầy chán chường như thế nữa hay không?

Tôi tin là không.

Bạn có đầy đủ lý do để phục hồi những tự tin đã mất. Người đàn ông được trả mỗi phim từ 8 đến 10 triệu Mỹ kim ấy vẫn không chặn được những dấu tích tàn bạo của thời gian. Nên chàng đã đành phải chấp nhận cái bản đồ lộ trình đó:A person’s road map is there to be seen and shared.

Cái bản đồ lộ trình ấy của chàng được để nguyên cho mọi người ai muốn nhìn, ai muốn chia xẻ cũng được.

Tại sao phải tẩy xóa đi những dấu tích của đời sống ấy? Tại sao phải lấy đi những tàn phá trên khuôn mặt? Ðời sống đã ghi lại thì giữ lấy...

Feed the lamp with oil and let it not dim, and
Place it by you, so I can read with tears what
Your life with me has written upon your face...

( The Life of Love / Kahil Gibran )

Hãy châm thêm dầu, đừng để cho đèn lụi đi và đặt ngọn đèn cạnh em để anh đọc thấy qua những giọt lệ cuộc đời em sống với anh đã viết những gì trên khuôn mặt em...

Tôi thấy ở tuổi này, chúng ta nên cảm ơn cả Marguerite Duras lẫn Robert Redford về những điều họ nói về khuôn mặt của họ: nó vẫn đẹp như ở Marguerite Duras, và nó nên được bầy ra, giữ nguyên như thế.

Nó có thể tội nghiệp như trong mấy câu thơ của Gibran, nhưng nó là cái bản đồ lộ trình cuộc sống của chúng ta nên nó phải được giữ lại và chấp nhận.